Lata 376-476 to dla Cesarstwa Rzymskiego okres burzliwych wydarzeń oraz wielkich przemian politycznych i społecznych. Dokonywały się one w dużej mierze na drodze nieustannego konfrontowania się Rzymian z barbarzyńcami i przyczyniały się do wzajemnego poznawania się tych dwóch społeczności.

Książka przedstawia obraz barbarzyńców w Cesarstwie Rzymskim utrwalony w źródłach łacińskich powstałych w tym okresie. Stanowi próbę odpowiedzi na pytania dotyczące postrzegania przez Rzymian ludów, które w okresie późnego antyku coraz intensywniej napierały na granice Cesarstwa i coraz częściej i liczniej je przekraczały oraz perspektyw, jakie Rzymianie widzieli dla współistnienia dawnego społeczeństwa Cesarstwa oraz barbarzyńców, którzy na nowych terenach coraz bardziej przemieniali się z przybyszów i gości w stałych mieszkańców i gospodarzy.

Spis treści do pobrania

Spis treści

Wykaz skrótów  13 Wstęp  17
Rozdział I:  Rzymianie i barbarzyńcy w latach 376-395  29 1. Od przyjęcia Gotów do bitwy pod Adrianopolem  29 a. Goci w granicach Cesarstwa  31 b. Bitwa pod Adrianopolem  47 c. Znaczenie wydarzeń – refleksja Ammiana Marcellina  50 2. Od bitwy pod Adrianopolem do śmierci Teodozjusza Wielkiego  53 a. Ammian Marcellin  53 b. Symmach   62 c. Wegecjusz   66 d. Epitome de Caesaribus  73
Rozdział II: Chrześcijanie i wyzwanie barbarzyńców  w latach 376-410   75 1. Ambroży z Mediolanu  76 2. Chromacjusz z Akwilei  93 3. Rufin z Akwilei  99 4. Sulpicjusz Sewer  109 5. Paulin z Noli  113 6. Maksym z Turynu   125 7. Prudencjusz  131
Rozdział III: Cesarstwo Rzymskie wobec barbarzyńców od 395 r.  do połowy V w.  141 1. Prawodawstwo rzymskie wobec barbarzyńców   141
Spis treści6
2. Piewcy wielkości Rzymu  152 a. Klaudian Klaudiusz  152 b. Rutyliusz Klaudiusz Namacjanus  164 c. Flawiusz Merobaudes  170
Rozdział IV: Autorzy chrześcijańscy wobec grozy barbarzyńskich najazdów od 410 r. do połowy V w. „Wali się świat rzymski”  179 1. Zagrożenia i zniszczenia   180 a. Hieronim  180 b. Oriencjusz  199 2. Kroniki V wieku   202 a. Chronica Gallica a. 452  202 b. Prosper z Akwitanii  211 c. Hydacjusz  224
Rozdział V: Barbarzyńcy w chrześcijańskiej perspektywie historiozoficznej od 410 r. do połowy V wieku. „Dzicy barbarzyńcy okazali się łagodni”  239 1. Augustyn  240 2. Possydiusz   259 3. Orozjusz  261 4. Quodvultdeus  282 5. Salwian z Marsylii  289
Rozdział VI: Rzymianie wobec barbarzyńców od połowy V w.  do detronizacji Romulusa Augustulusa  303 1. Leon Wielki  304 2. Paulin z Pelli  311 3. Sydoniusz Apolinary  317
Zakończenie  337
Spis treści 7
Bibliografia  347 1. Źródła  347 2. Opracowania  353 3. Pomoce  362
Summary  363
Indeks osób  369
Indeks nazw geograficznych i etnicznych  375