SPIS TREŚCI

Autor, po latach zajmowania się Młodą Polską, literaturą współczesną i pisarzami romantycznymi, wkracza na historycznoliteracki grunt Oświecenia. Oryginalność swojego spojrzenia zaznacza już w tytule książki, odkładając mędrca szkiełko i oko na rzecz swobodnej eksploracji tekstów i ich interpretacji. Podąża za tymi, którzy w ciągu ostatnich dwustu pięćdziesięciu lat łamali stereotyp Oświecenia. Czerpie z ich dorobku, proponując kilka „punktowych oświetleń, nie kusząc się żadną miarą o usystematyzowany wykład historiozoficzny”. Jak zauważają recenzenci, Zieliński posługuje się mikrohistorią, by „przez mikroszczegół , element śladowy, doprowadzić odbiorcę do syntetycznej, wyjaśniającej całość konkluzji: szarabany, marionetki, futerał szabli cara, figury woskowe są tutaj jakby śnieżnymi kulami, które z wolna porywają lawinę”. Błyskotliwa erudycja autora rozsmakowuje czytelnika w lekturze, lecz również wymaga od niego wiedzy, uwagi i czasu.

Przewodnikiem literackim zbioru jest – podjęta pod znakiem Rousseau – znana w Europie relacja z podróży dwóch młodych polskich magnatów, braci Mniszech, do górzystych rejonów kantonu Neuchâtel w roku 1764. Szwajcarski wątek książki przenika do współczesności, ponieważ „Magiczne Oświecenie” zostało zainspirowane cyklem wykładów Autora, jakie wygłosił kilka lat temu na uniwersytecie we Fryburgu. Refleksjom zatytułowanym „Między sarmatyzmem a Oświeceniem. Kultura polska wieku XVIII” towarzyszyły publikowane w rozproszeniu eseje i artykuły, które zebrano w niniejszej książce.